Những game online thay đổi kinh tế toàn cầu và câu chuyện tại Việt Nam

(ĐSVH) Không chỉ để giải trí, nhiều game online đã tạo nên cả một nền kinh tế ảo, nơi giao dịch tài sản trong game mang lại thu nhập thật cho hàng triệu người. Việt Nam không đứng ngoài xu hướng này khi vừa là thị trường tiêu thụ, vừa là nơi sản sinh những hiện tượng toàn cầu.

Trên thế giới, những trò chơi như World of Warcraft từng tạo nên “nghề cày vàng” ở Trung Quốc, Việt Nam, Philippines; EVE Online xây dựng nền kinh tế ảo chi tiết đến mức các nhà kinh tế học phải tham gia nghiên cứu; hay Axie Infinity đưa khái niệm “play-to-earn” bùng nổ toàn cầu năm 2021. Song song, ngành eSports với các tựa game như Liên Minh Huyền Thoại, Dota 2, PUBG đang trở thành một ngành công nghiệp thể thao điện tử trị giá hàng tỷ USD.

Tại Việt Nam, ảnh hưởng kinh tế từ game online thể hiện rõ trên nhiều khía cạnh. Trước hết, Việt Nam từng là “cái nôi” của hoạt động cày thuê và mua bán vật phẩm ảo trong các game quốc tế. Hồi đầu thập niên 2000, nhiều bạn trẻ kiếm sống bằng việc chơi game và bán lại tài sản trong game cho người nước ngoài. Đây được coi là một trong những bước đi đầu tiên đưa khái niệm “kinh tế game” về Việt Nam.

Bước ngoặt lớn hơn đến từ Axie Infinity, sản phẩm của studio Sky Mavis tại TP.HCM. Thời điểm 2021, trò chơi blockchain này đã đưa Việt Nam trở thành tâm điểm toàn cầu. Dù sau đó thị trường token sụt giảm, Axie Infinity vẫn chứng minh khả năng sáng tạo và tiềm lực công nghệ của doanh nghiệp game Việt, đồng thời đặt ra câu hỏi về việc quản lý, thuế và khung pháp lý cho tài sản ảo.

Song song, thị trường eSports trong nước phát triển nhanh, với lượng người chơi và khán giả đứng top khu vực Đông Nam Á. Các giải đấu Liên Quân Mobile, Liên Minh Huyền Thoại, PUBG Mobile thường xuyên thu hút hàng trăm nghìn lượt xem trực tuyến. Theo báo cáo của Appota, doanh thu eSports Việt Nam có thể đạt gần 200 triệu USD vào năm 2025, nuôi sống hệ sinh thái gồm tuyển thủ, streamer, nhà phát triển và đơn vị tổ chức giải.

Ngoài ra, game online còn thúc đẩy các ngành liên quan như streaming, thương mại điện tử và phần cứng. Nhiều streamer game tại Việt Nam đã trở thành KOL, mang về nguồn thu lớn từ quảng cáo, hợp đồng thương hiệu, và thậm chí xuất khẩu nội dung qua YouTube, TikTok. Các cửa hàng thiết bị gaming, linh kiện PC, điện thoại cấu hình cao cũng được hưởng lợi khi nhu cầu trải nghiệm game ngày càng tăng.

Tuy nhiên, thị trường Việt Nam cũng đối diện nhiều thách thức. Các vấn đề như quản lý giao dịch vật phẩm ảo, kiểm soát “cày thuê”, nạn hack/cheat và việc trẻ em chi tiêu quá nhiều vào game vẫn còn gây tranh cãi. Ngoài ra, các chính sách thuế cho streamer, game thủ chuyên nghiệp và doanh nghiệp game blockchain vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển.

Dù vậy, không thể phủ nhận rằng game online đã và đang góp phần định hình kinh tế số tại Việt Nam. Từ một thị trường chỉ biết “cày thuê” cho game quốc tế, Việt Nam đã sản sinh ra sản phẩm toàn cầu như Axie Infinity, phát triển ngành eSports hàng trăm triệu USD, và xây dựng cộng đồng streamer đông đảo. Điều này cho thấy, nếu có khung pháp lý rõ ràng và sự đầu tư đúng mức, game online hoàn toàn có thể trở thành một trong những ngành mũi nhọn của kinh tế sáng tạo Việt Nam.

Nguồn: T/h